Dışişleri Bakanlığı’ndan ‘mayın’ açıklaması… Ottawa Kontratı vurgusu
Bakanlıktan “4 Nisan Dünya Mayın Şuuru ve Mayın Faaliyetine Takviye Günü”ne ait yazılı açıklama yapıldı.
Açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinin mayın ve patlamamış mühimmat tehlikesine dikkati çekmek hedefiyle 4 Nisan’ı, “Dünya Mayın Şuuru ve Mayın Faaliyetine Takviye Günü” olarak ilan ettiği hatırlatıldı.
Türkiye’nin global ve bölgesel ölçekte kara ve deniz mayınlarıyla gayret konusunda kıymetli ve somut katkılar sunduğu belirtilen açıklamada, Milli Mayın Faaliyeti Merkezi aracılığıyla antipersonel mayınlarının kullanımının, depolanmasının, üretiminin ve devredilmesinin yasaklanması ile bunların imhasına dair Ottawa Mukavelesi’ni ve bu çerçevede tesis edilen milletlerarası işbirliğini desteklediği kaydedildi.
Mayın ve patlamamış mühimmatın birçok ülkede insan güvenliğini tehdit eden önemli sorun olduğu bildirilen açıklamada, bu durumun tıpkı vakitte ülkelerin sosyoekonomik kalkınmasında ve kültürel mirasının korunmasında aksiliklere yol açtığı vurgulandı.
Açıklamada, mayın kirliliğinin uzun müddettir önemli güvenlik tehdidi oluşturduğu Afganistan üzere ülkelerin yanı sıra işgalden kurtardığı topraklarda hala tespit edilememiş çok sayıda mayın bulunan Azerbaycan‘ın güvenlik tasalarının paylaşıldığı belirtilerek, “Ülkemizin mayın tehdidiyle gayret eden ülkelere hem kara ve deniz alanlarında hem de milletlerarası platformlarda sağladığı güçlü ve kararlı dayanak sürecektir“ ifadesi kullanıldı.
OTTAWA SÖZLEŞMESİ’NE YÖNELİK ELEŞTİRİLER
Türkiye’nin Ottawa Sözleşmesi’ne taraf olması ve doğu sonlarında bulunan mayınların temizlenmesi, farklı çevreler tarafından çeşitli münasebetlerle eleştirilmektedir.
Bazı tenkitler, bu paklığın hudut güvenliğini zayıflatacağı istikametindedir. Bilhassa yasa dışı geçişlerin, kaçakçılığın ve terör hatalarının artabileceği, münasebetiyle Türkiye’nin sonlarını müdafaa kapasitesinin zedeleneceği savunulmaktadır. 2009 yılında Suriye hududundaki mayınların temizlenmesi gündeme geldiğinde de benzeri tasalar lisana getirilmişti.
Bir öbür tenkit, göçmen geçişlerinin kolaylaşacağı ve bunun Türkiye’nin demografik yapısını değiştireceği ve terör tehdidini artırabileceği istikametindedir. Bu görüşe nazaran, mayınların kaldırılması, göçmen akışını artırarak sosyoekonomik istikrarları bozabilir ve toplumsal problemlere yol açabilir.
Suriye iç savaşının başlamasından bu yana Türkiye, büyük bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalmıştır. Mart 2021 prestijiyle Türkiye genelinde süreksiz muhafaza altına alınan toplam 3 milyon 665 bin Suriyeli bulunmaktadır. ?İran, Afganistan ve Pakistan gibi ülkelerden gelen göçmenlerle birlikte bu sayı katlanmıştır. Ayrıyeten gayri resmi sayıların, resmi sayıların çok üzerinde olduğu öngörülmektedir.
Bu datalar, Türkiye’nin son yıllarda yoğun bir göçmen akınına maruz kaldığını göstermektedir. Mayınların temizlenmesiyle sonların daha geçirgen hale gelmesi, benzer göç dalgalarının tekrarlanabileceği telaşını artırmaktadır.
Bazı çevreler ise Türkiye’nin bu kararı dış baskılarla aldığını ve bunun egemenlik haklarına müdahale olduğunu öne sürmektedir. Milletlerarası mukavelelere taraf olmanın ve yabancı finansmanla yapılan temizleme faaliyetlerinin, Türkiye’nin kendi güvenlik siyasetlerini özgürce belirleme yetkisini sınırladığı tez edilmektedir.
