Kardinal Robert Francis Prevost, bugünkü namıyla Papa Leo XIV, 8 Mayıs’ta sonuçlanan tarihi konklav sonrası, Katolik Kilisesi tarihinde ‘ABD doğumlu birinci Papa’ oldu.
69 yaşındaki Prevost, hem ABD hem de Peru vatandaşlığı taşıyan eşsiz bir profil olarak öne çıkıyor. Ancak bu tarihi seçimi, ABD siyasetinde özel kılan en ehemmiyeti noktalardan biri de yeni Papa’nın geçmişte Trump idaresine getirdiği tenkitler.
Prevost, şimdi bir kardinal olduğu periyotta, Trump idaresinin göçmenlik siyasetlerini eleştirmiş ve toplumsal medyada Lider Yardımcısı JD Vance‘i, “İsa bizden sevgimizi sıraya koymamızı istemiyor” kelamlarıyla gaye almıştı. Bu kelamlar, Trump yönetiminin ‘Önce Amerika’ (America First) siyasetine bir reaksiyon olarak bedellendiriliyor.
Trump, yeni Papa için “Ülkemiz için büyük bir onur” ifadesini kullandı, fakat muhafazakar yorumcular Papa’yı ‘küreselci’ olmakla eleştiriyor.
Sağ taraftaki fotoğraf, ‘Papa olmak isterdim’ diyen Trump’ın, toplumsal medya paylaşımından
TRUMP’IN ‘MİLİTAN HRİSTİYAN’ VİZYONUNA KARŞI
Vatikan’da seçim sonuçları açıklanır açıklanmaz, Prevost’un geçmişteki toplumsal medya paylaşımları ABD’de tartışma konusu oldu.
The Independent‘a nazaran Prevost’un, ABD’de polis tarafından boğularak öldürülen George Floyd için ıstırap tabir etmesi ve Trump-Vance idaresinin göçmen siyasetlerini eleştirmesi, muhafazakar etraflarda reaksiyon yarattı.
Amerikan siyasetini yakından takip eden Prevost’un tüm seçimlere katıldığı, lakin hiçbir partiye resmen kaydolmadığı biliniyor.
New York Times, Prevost’un “ülkesindeki güç dolu muhafazakar Katolikliğe tezat oluşturacak eşsiz bir konumda” olduğunu ve “Trump idaresinin yücelttiği militan Hristiyan vizyonuna güçlü bir formda karşı çıktığını” vurguladı.
The Independent ise eski Lider Donald Trump‘ın yeni Papayı toplumsal medyada tebrik ettiğini, lakin pek çok muhafazakar yorumcunun ise aksine telaşlarını lisana getirdiğini aktardı.
Papa Leo XIV şimdi bir kardinal, 2024
HEM HÜKÜMETE, HEM DE DEVRİMCİLERE KARŞI
Prevost’u daha yeterli tanımak için Peru’daki tecrübelerine bakmak gerekiyor. 1985’te Peru’ya giden ve daha sonra oranın vatandaşlığını alan Prevost, Peru’da bulunduğu müddet içinde ‘Fujimorato’ devrinde, Lider Alberto Fujimori‘nin hükümetine yönelik tenkitleriyle tanındı.
Hükümetin siyasi şiddet mağdurlarının durumuna vurgu yapan, ancak ismi, Aydınlık Yol örgütünün faaliyetlerine karşı uğraşta de öne çıkan Prevost, bu halini, “ülkenin en savunmasız kısımlarının yanında durmakla” açıkladı.
Bu tecrübeleri sayesinde, göçmen hakları ve toplumsal adalet mevzularında hassas bir din adamı olarak anıldı.
2014-2023 yılları ortasında, Chiclayo Piskoposu olarak Venezuelalı mültecilere takviye veren Prevost, muhafazakar Piskopos Joseph Strickland‘ın misyondan alınmasını tavsiye etmesiyle ABD Katolik etraflarında tartışma yaratmıştı.
Piskopos Joseph Strickland, önde dini kıyafetleriyle
LGBT KONUSUNDAKİ TUTUMU
Yeni Papa, birtakım toplumsal hususlarda besbelli bildiriler veriyor. 2012 yılında, tanınan kültürün ‘eşcinsel ömür tarzı’ ve tıpkı cinsiyetten oluşan aileler konusundaki sempatisinden telaş duyduğunu belirten Prevost, Peru’daki okul müfredatında ‘var olmayan cinsiyetlerin’ tanıtıldığı gerekçesiyle ‘cinsiyet ideolojisi’ne karşı çıkmıştı.
New York Times’a nazaran, yeni Papanın Kilise’yi, “Halefi Francis kadar eşcinsel Katoliklere açıp açmayacağı meçhul,” fakat pek çok yorumcu, selefinin, bilhassa LGBT sıkıntısında Francis kadar açık görüşlere sahip olmadığını öne sürüyor.
Chicago‘da doğup büyüyen fakat Peru vatandaşlığı da olan Prevost, Aziz Petrus Bazilikası‘nda yaptığı birinci konuşmasında, “Tanrı, hepimizin, her vakit barış içinde bir halk olabilmesi için köprüler inşa etmemize yardım ediyor” dedi.
İKİ TARAFLI BASKI ALTINDA
Prevost’un 1,4 milyar üyeli global bir dini örgütün lideri olarak karşılaşacağı en büyük zorluk muhtemelen, hem Vatikan geleneğini korumak hem de Papa Francis’in başlattığı ıslahat hareketini devam ettirmek ortasında istikrar kurmak olacak. Lakin şu anda en görünür zorluk, kendi ülkesindeki siyasi kutuplaşmada bir taraf olarak algılanma riski.
The Independent’ın aktardığı muhafazakar yansılar, Prevost’un Papalığının ABD’de nasıl algılanacağı konusunda ipuçları veriyor. Amerikan siyasetinin en kutuplaşmış devirlerinden birinde vazife yapacak olan birinci Amerikalı Papa, bir yandan kendi ülkesindeki siyasi tartışmaların merkezinde yer alırken, öteki yandan global Katolik Kilisesi’ni nasıl yöneteceği merak konusu.
Trump’ın Papa ile görüşme isteğini lisana getirmesi, Prevost’un ABD ile Vatikan ortasındaki münasebetlerde yeni bir istikrar kurma sorumluluğunu gösteriyor. Amerikalı olan, fakat “Trump’ın sevdiği Amerikalılardan biri” olduğunu söylemenin sıkıntı olduğu bu yeni Papa, dünya siyasetinde her yönüye yeni bir denklem manasına geliyor.
