Terör örgütü YPG/PKK’nın Suriye’de denetiminde tuttuğu IŞİD kamplarını Batı’nın takviyesini almak için koz olarak kullandığını ve Ankara’nın bunu kendi eline almak istediğini belirten Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Levant Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan, Cumhuriyet’e verdiği demeçte, “Suriye ve Irak idarelerinin DEAŞ ile gayrette samimiyetleri konusunda da Batı’da kuşku var. Türkiye kendi vatandaşı olan militanları alıp yargılayıp, mahpusta cezalarını çekmeleri konusunda sorumluluğu üstlenmeye hazır” dedi.
Terör örgütü PKK’nın bölgedeki faaliyetlerine yönelik işbirliğini ilerleten Türkiye ve Irak, Türkiye-Irak Yüksek Seviyeli Güvenlik Sistemi toplantısının akabinde, Suriye’deki IŞİD kamplarından kaynaklanan problemlerin çözülmesi için ortak komite kurma kararı aldı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Irak Dışişleri Bakanı Fuat Hüseyin’in başkanlığında ve iki ülkenin içişleri, savunma bakanlıklarıyla istihbarat yetkililerinin katıldığı toplantıya, Irak’tan Haşdi Şabi ile Irak Kürdistan Bölgesel İdaresi (IKBY) temsilcileri de katıldı.
Toplantı sonrasında alınan kararlar için Suriye’deki IŞİD kamplarıyla ilgili “Suriye’deki el-Hol, Roj ve öbür kamplara bir tahlil bulunmasının aciliyeti nedeniyle, taraflar sorunu ele almak niyetiyle ortak bir komite kurmanın gerekliliğini teyit etmiştir” tabirleri kullanıldı. Ankara, uzun vakittir kelam konusu kampların denetiminin terör örgütü YPG’den alınıp yeni Suriye idaresine verilmesi ve ABD’nin terör örgütü YPG’ye ‘IŞİD ile mücadele’ ismi altında takviye vermesini önlemeye çalışıyor. Kamplardaki radikal İslamcı teröristlerin yurttaşı oldukları ülke tarafından geri alınıp yargılanmasını savunan Türkiye, böylelikle örgütün elindeki ‘IŞİD ile mücadele’ mazeretini almayı planlıyor.
‘EN FAZLA VARLIK SURİYE’DE’
Konuya ait Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Levant Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan, Bağdat’ın PKK’yı yasa dışı örgüt olarak tanıdığını ve şimdi terör örgütü olarak kabul etmediğini anımsatarak, “Ancak bu tanımlama bile olumlu bir gelişme. Irak idaresi de artık PKK’yı bir tehdit olarak algılamaya başladı. Bu yerde artan bir işbirliği kelam konusu. DEAŞ ile gayret de iki ülke ortasındaki teröre karşı işbirliğinde değerli bir başlık. Hem PKK hem de DEAŞ’ın en fazla varlık gösterdiği ülkelerden birisi Suriye, yeni idarenin bu hususlarda alacağı hal önemli” dedi.
‘YPG BU KOZU BIRAKMAK İSTEMİYOR’
IŞİD teröristlerinin tutulduğu kamplarda muhtemel bir istikrarsızlık durumunda Türkiye’nin de komşu ülke olarak büyük bir güvenlik riskiyle karşı karşıya kalacağını, bu sebeple kelam konusu alanda Türkiye, Suriye ve Irak ortasındaki işbirliğinin yaşamsal kıymet taşıdığını vurgulayan Orhan, “En değerli sıkıntı Suriye ve Irak’ın kendi vatandaşı olan militanları nasıl yargılayacağı ve hapishanede tutması, ailelerinin rehabilite edilmesi üzere bahisler. Irak, vatandaşlarını alma konusunda bir süreç başlattı. Suriye idaresi de hapishanelerin devralınması konusunda YPG’ye talepte bulunuyor. Terör örgütü YPG açısından bu sıkıntı, Batı ile bağlantısı bakımından bir araç haline geldi, bu kozu bırakmak istemiyor. Avrupa ülkelerinin vatandaşlarını alma konusunda çekinceleri var. ABD bu bahiste yavaş yavaş Avrupa’ya baskı yapmaya başladı. Fakat sorunun büyük kısmını zati Irak ve Suriye kökenliler oluşturuyor” diye konuştu.
‘BU RİSKLE YÜZLEŞMEK GEREK’
Konunun Türkiye’nin istikrarı ve güvenliği ile yakından bağlı olduğunu kaydeden Orhan, Batı’nın Türkiye’den çok Suriye ve Irak idaresinin bu sıkıntıyı yönetebilme kapasitesine ait kuşkuları olduğuna dikkat çekti. Orhan, “Suriye ve Irak idarelerinin DEAŞ ile çabada samimiyetleri konusunda da Batı’da kuşku var. Lakin temelinde YPG-SDG’den çok kapasite ve niyet olarak bölge ülkelerinin kendi ortasında işbirliği yapması, kalıcı tahlil açısından daha büyük fırsatlar sunuyor. Fakat Batı’da şimdi geliştirilen düzenekler ve işbirliklerinin başarısı ve niyetine inanç olmadığı anlaşılıyor. Batı neden vatandaşı olan militanları almakta diretiyor? Zira bunların yargılanması ve mahpusta tutulması konusunda muhakkak hukukî boşluklar var. Bu şahısların hür kalması halinde kendi güvenliklerine tehdit oluşturabileceklerini düşünüyorlar. Emsal bir durum Türkiye’de de geçerli lakin Türkiye kendi vatandaşı olan militanları alma konusunda istekli. Bunları alıp hukukî olarak yargılayıp daha sonra hapishanede cezalarını çekmeleri konusunda sorumluluğu üstlenmeye hazır gözüküyor. Bu sorun terör örgütü YPG-PKK tarafından Batı’nın dayanağını sağlamakta araç olarak kullanılıyor, Ankara bunu kendi eline almak istiyor. Bu herkes açısından bir tehdit lakin bununla yüzleşmek gerekiyor. Bu sorunu çözebilecek kapasiteye sahip legal aktörler de bölge ülkeleri… Türkiye açısından bu riskle baş etmenin yolu bunları alıp yargılayıp, cezalarının çekilmesini sağlamak” değerlendirmesinde bulundu.
YÜZDE 90’I IRAK VE SURİYELİ
Irak Dışişleri Bakanı Fuat Hüseyin, kendi yurttaşlarını almaya ülkesinin sıcak baktığını bildirdi. Hüseyin, Irak’lı ailelerin birçoklarının Irak’a geri getirmeye başladıklarını açıkladı. Suriye’nin kuzeyindeki IŞİD kamplarında yaklaşık 10 bin IŞİD mensubu terörist ve 50 bine yakın terörist yakını bulunuyor. Tutuklu teröristlerin yüzde 90’a yakınının Irak ve Suriye yurttaşı olduğu varsayım ediliyor.
