Kremlin lideri Vladimir Putin ve ABD Lideri Donald Trump’ın evvelki gün yaklaşık iki saat süren telefon görüşmesinde Rusya-Ukrayna müzakereleri için Türkiye’nin ‘saf dışı’ bırakıldığına ait yorumlar yapıldı. Görüşmenin epeyce yapan geçtiğini bildiren Trump, Türkiye dışında İtalya’dan Finlandiya’ya kadar pek çok ülkenin başkanını aradı. Trump, Papa 14’üncü Leo tarafından temsil edilen Vatikan’ın müzakerelere mesken sahipliği yapmaya istekli olduğunu söyledi.
‘MALZEME ÇIKMADI’
Cumhuriyet’e mevzuya ait değerlendirmede bulunan Rusya’dan siyaset bilimci Ümit Nazmi Hazır, Trump’ın başından bu yana süreci yalnızca Putin’i muhatap alarak yürüttüğünü belirterek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ise ‘Rusya-Ukrayna konusunu bir itibar meselesi’ olarak kullandığını söyledi. Türkiye’de hem iç siyasette hem de dış siyasette bu mevzunun ‘ağırlık arttırmak’ için kullanıldığına dikkati çeken Hazır, “Ancak şu ana kadar bu hususta ne kadar istenilen alınabildi o tartışılmalı. AK Parti, daima dış politikayı iç siyaset için kullanan bir parti. Erdoğan açısından vermek istenilen imaj; ‘Ben büyük bir sorunu çözüyorum, dünya başkanıyım. tesirli bir aktörüm’ diyerek kendi tabanına bunu göstermeye çalışmak. Lakin o derece materyal çıkmadı. Putin’in İstanbul’a gelmeyeceği muhakkaktı. Zelenski’yi direkt muhatap almak istemiyor zira başından beri kendisini ‘süper güç’ pozisyonunda tutmak gayesiyle ABD ile eş görüyor. Putin ile Zelenski lakin en son basamakta buluşabilir” dedi.
‘SON SAFHADA BULUŞABİLİRLER’
Rusya’da Zelenski’nin başkanlık ‘meşruiyeti’ konusunda tartışma olduğunu aktaran Hazır, “Bir muahede olduğunda Zelenski’nin imzası bulunacaksa Rusya açısından bunun ‘meşruluğu’ olması lâzım. Buna bir tahlil bulmalarını istiyorlar. Bu stil kaotik sıkıntıları çözmek için evvel heyetler, sonra dışişleri bakanları en son önderler bir ortaya gelir. Putin-Zelenski buluşması lakin son safhada gerçekleşebilir. Süreç çok yavaş gidiyor, Trump bir an evvel tahlile kavuşturmak istiyor fakat Rusya tarafı biraz ‘dostlar alışverişte görsün’ diye düşündü. İstanbul görüşmelerinden de çok bir sonuç çıkmadı. En azından ateşkes çıkmadı ve şayet çıksaydı hiç değilse ‘ilerleme oldu’ diyebilirdik” diye konuştu.
‘BÜYÜK BİR OPERASYON OLABİLİR’
Moskova’nın ABD’yi karşısına almadan oyalamak, daha fazla yaptırıma maruz kalmamak, bu şekil görüşmeleri de devam ettirerek milletlerarası yasallık sağlamak üzere bir siyaseti olduğuna işaret eden Hazır, “Bir yandan alanda da kuvvet kullanarak ilerliyor. Yazın büyük bir operasyon yapabileceklerini düşünüyorum. Bir bakıma top çevirdiğini söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı. Ukrayna lideri Zelenski’nin Vatikan’daki olası görüşmeye ‘kesinlikle’ katılacağını öngören Hazır, Rus tarafının ise Vatikan’a gelme mümkünlüğünü düşük gördüğünü, görüşmeler için Batı dünyasına daha tarafsız bir ülkenin seçilmesi gerektiğini söyledi.
