Trafik, uçak ve inşaat üzere kent gürültüsünün, kimi örümceklerin titreşimleri farklı formda ileten “ses geçirmez ağlar” örmesine yol açtığı yeni bir çalışmada ortaya çıktı.
İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan gürültü kirliliği, kaplumbağalar ve yunuslar üzere deniz çeşitleri de dahil birçok hayvanın bilgi gönderme ve alma yeteneğini zora sokmaya devam ediyor.
HAYVANLAR KENT GÜRÜLTÜSÜNE KARŞI KENDİ FORMÜLLERİNİ GELİŞTİRİYOR
Önceki çalışmalar bu türlü gürültülerin hayvanları nasıl etkilediğini belgelese de bu cins ses ortamlarına nasıl ahenk sağladığı üzerine çok az araştırma bulunuyor. Örneğin birtakım kuşların uçak gürültüsü azalana kadar şafak korosunu geciktirdiği, kahverengi ağaç kurbağalarının ise trafik gürültüsü frekanslarıyla çakışmamak için müziklerinin perdesini yükselttiği biliniyor.
Independent Türkçe’nin aktardığına nazaran bilim insanları, hayvanların sesleri algılama biçimlerini nasıl değiştirdiğine dair çok az şey bilindiğini söylüyor.
Nebraska-Lincoln Üniversitesi’ndeki araştırmacıların yürüttüğü yeni çalışma huni yuvalı örümcek ağlarının, çevresel gürültü arttıkça titreşimleri farklı formda ilettiğini ortaya koyuyor.
Örümceklerin ağlarından iletilen titreşimlerden avcıları, avları, potansiyel eşleri ve genel olarak etrafları hakkında bilgi edindiği biliniyor. Bilhassa huni yuvalı örümcekler ağlarını ağaçlar, kayalar ve binalar üzere yüzeylere bağlıyor ve bunlar, trafik ve makinelerden gelen çevresel gürültü de dahil ses titreşimlerini ileten bir kanal fonksiyonu görüyor.
Hakemli mecmua Current Biology’de yayınlanan son bulgular, örümceklerin etraftaki gürültüyü yönetmek ve kritik duyusal bilgileri almak için ağlarını taammüden farklı formda ördüğünü gösteriyor.
Her bir ağ, örümceğin kentsel yahut kırsal bir ortamdan alınmasına bağlı olarak titreşimleri farklı halde iletiyor.
Çalışmanın müelliflerinden Brandi Pessman şöyle diyor:
Bulduğumuz en farklı şeylerden biri, kentsel ve kırsal örümceklerin gürültülü bir ortama sokulunca farklı reaksiyon vermeleri.
Araştırmacılar, bir örümceğin geçmişte çevresel gürültüye maruz kalmasının ve tahminen de genetik yapısının, ağ kurma esnekliğini şekillendirdiğinden şüpheleniyor. Dr. Pessman, “Bu, gürültüyle farklı tecrübeleri olan örümceklerin (ister kendileri deneyimlemiş ister anneleri kuşaklar boyunca onlara aktarmış olsun) farklı yansılar verdiği manasına geliyor” sözlerini kullanıyor.
Araştırmacılar, huni yuvalı örümceklerin ağlarını, irtibat için kullandıkları frekans aralığıyla örtüşme eğilimindeki insan kaynaklı gürültüye karşı ses yalıtımı sağlamak için kullanıyor olabileceği teorisini ortaya attı.
Bilim insanları teoriyi test etmek için Lincoln ve etrafındaki hem kentsel hem de kırsal alanlardan 60 huni yuvalı örümcek topladı ve ağlarını ören hayvanları 4 gece boyunca sessiz bir ortama yahut yüksek titreşimli gürültüye maruz bıraktı.
Daha sonra farklı titreşim uyaranları uygulayarak sesin bu ağların her birinde nasıl iletildiğini incelediler.
Çalışma, daima yüksek genlikli gürültü altında yaşayan kentsel alanlardaki örümceklerin, muhtemelen çok uyarılmadan kaçınmak için etraflarını sessizleştiren ağlar ördüğünü ortaya koydu. Kırsal kesitteki örümceklerin, muhtemelen değerli çevresel ipuçlarını yakalamak için makul bir frekansta gelen titreşimleri artıran ağlar ördüğünü görüldü.
Dr. Pessman şu tabirleri kullanıyor:
Kırsal bölgelerdeki örümcekler etraflarında ağır gürültüye alışık değil. Apansız çok fazla gürültüyle karşılaşınca ağlarındaki sesi ‘açmaya’ ya da gürültünün ötesindeki belli sinyalleri daha düzgün duyabilmek için gelen sesi yükseltmeye çalışabiliyorlar.
Sonuçlar, çevresel gürültüyle başa çıkmanın bilhassa incelikli bir yolunu vurguluyor.
Bilim insanları gelecekteki çalışmalarda örümceklerin, ağlarının ses iletim özelliklerini tam olarak nasıl değiştirdiğini anlamayı umuyor.
