1998, 2011 ve 2015 yıllarında patlayan Pasifik’teki en faal su altı yanardağı Axial Seamount, şu sıralar yine hareketlenmiş durumda.
Washington Üniversitesi’nden deniz jeofizikçisi Prof. William Wilcock, “Volkanın ne vakit patlayacağını, yer tabanındaki şişkinlik ölçüsüne nazaran varsayım edebileceğimizi düşünen araştırmacılar var. Şayet bu doğruysa, her an patlayabilir” dedi.
Bilim insanları, yer tabanının 2015 yılındaki patlama öncesinden bile daha fazla şiştiğini gözlemledi. Bu durum, magma akışının tekrar hızlandığını gösteriyor.
HER GÜN 500’DEN FAZLA DEPREM
Volkan etrafında her gün yüzlerce sarsıntı meydana geliyor. Uzmanlar, bu zelzeleleri “deprem sürüleri” olarak tanımlıyor: Tek bir büyük sarsıntı yerine birbirine yakın büyüklükte yüzlerce küçük zelzele.
Bu artan sismik hareketlilik, lavın yüzeye çıkmaya çok yakın olduğunun bir öbür işareti.
Prof. Wilcock, patlamanın gerçekleştiği anı şöyle özetliyor:
“Patlamadan çabucak evvel yaklaşık bir saat süren ağır sismik bir aktivite oluyor. Sonra magma yüzeye ulaşıyor ve sarsıntılar azalıyor. Lakin lav akışı, yaklaşık bir ay daha devam ediyor.”
Volkan, deniz düzeyinin yaklaşık bin 500 metre altında yer aldığı ve karaya çok uzak olduğu için beşerler için direkt bir tehdit oluşturmuyor.
Yellowstone Volkan Gözlemevi’nden bilim insanı Mike Poland da bu mevzuda şunları söyledi:
“Axial Seamount, dünyanın en âlâ izlenen su altı volkanlarından biri. Patlaması, Hawaii’deki lav akışlarına misal biçimde gerçekleşiyor. Patlayıcı değil, lavın sakin sakin yüzeye yayılması halinde oluyor.”
DAHA EVVELKİ PATLAMALARDA NELER YAŞANDI?
2015 yılındaki son patlama sırasında 8 bine yakın sarsıntı meydana gelmiş ve 120 metrelik kalınlığa ulaşan lav katmanları oluşmuştu.
Oregon Eyalet Üniversitesi’nden jeofizikçi William Chadwick, “Axial ya patlıyor ya da şişiyor. Durduğu bir an yok. Bu yüzden daima izliyoruz” dedi.
Axial’in patlamasının yüzeye çok uzak olması nedeniyle tsunami yaratması beklenmiyor. Fakat öteki su altı volkanları geçmişte büyük yıkımlara yol açtı.
2022’de Tonga açıklarındaki Hunga volkanının patlaması, 90 milyar dolarlık ziyana neden olan bir tsunamiyi tetiklemişti.
