İsrail, ülkenin en ünlü casusu Eli Cohen’e ilişkin dokümanlar ve ferdî eşyaların yer aldığı 2 bin 500 modüllük arşivi, Suriye’den gerçekleştirilen saklı bir operasyonla ülkeye getirdiğini duyurdu.
Arşivin, Cohen’in 1965’te idam edilmesinden bu yana Suriye istihbaratının kasalarında saklandığı belirtildi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, operasyonun Mossad tarafından yürütüldüğünü ve arşivin geçtiğimiz günlerde İsrail’e getirildiğini duyurdu.
Arşivde yer alan evraklar, Cohen’in eşi Nadia Cohen’e, idamının 60. yıldönümünde düzenlenen özel bir buluşmada teslim edildi.
Arşivde; el yazısıyla yazılmış mektuplar, düzmece kimlik ve pasaportlar, misyon notları, Şam’daki meskenine ilişkin anahtarlar, fotoğraflar, ses kayıtları ve Cohen’in yakalanmasından sonra el konulan ferdî eşyaları bulunuyor.
KURYE KILIĞIYLA CASUSLUĞA UZANAN YOL
1960’ların başında Suriye’ye “Kamil Amin Tabet” geçersiz kimliğiyle sızan Eli Cohen, dönemin Savunma Bakanı dahil olmak üzere ülkenin siyasi ve askeri önder takımıyla yakın alakalar kurdu.
İsrail için son derece bedelli bilgiler toplayan Cohen, 1965 yılında, Şam’daki konutundan İsrail’e bilgi gönderdiği sırada yakalandı. Birebir yıl 18 Mayıs’ta halka açık bir biçimde idam edildi.
Eli Cohen’in naaşı bugüne kadar İsrail’e teslim edilmedi. Nadia Cohen, doküman teslim merasiminde Netanyahu’ya, “Bütün bunlar çok kıymetli lakin en değerlisi Eli’nin vücudunun geri getirilmesi” dedi. Netanyahu ise naaşın iadesi için teşebbüslerin sürdüğünü tabir etti.
Geçtiğimiz hafta İsrail, 1982’de Lübnan’da kaybolan bir askerinin naaşını Suriye’den almayı başarmıştı. Bu gelişme, Cohen’in cenazesine ulaşılabileceğine dair umutları tekrar gündeme getirdi.
“COHEN, İSRAİL İSTİHBARATININ EFSANESİDİR”
Başbakan Netanyahu, Cohen için, “O bir İsrail efsanesi. Devletin kurulduğu günden bu yana istihbarat servisimizin sahip olduğu en başarılı ajandır” dedi.
Cohen’in kıssası 2019 yılında Netflix’in “The Spy” isimli dizisinde de işlenmiş, ünlü oyuncu Sacha Baron Cohen tarafından canlandırılmıştı.
Arşivin içeriği, yalnızca bir casusun misyon kayıtlarını değil, birebir vakitte bir eşin hasretini, bir ailenin bekleyişini ve tarihe tanıklık eden ferdî anıları da barındırıyor.
Cohen’in ailesine yazdığı mektuplar, eşinin dünya başkanlarına yazdığı af talepleri ve Mossad misyon notları, artık İsrail’de, halkın da erişimine açılabilecek bir bellek olarak bedellendiriliyor.
