Güneş Sistemi’nin en iç gezegeni Merkür’ün yüzeyinin, bilim insanlarını şaşırtan bir halde bükülüp buruştuğu keşfedildi. Yeni araştırmalar, gezegenin kendi ekseni etrafında ve Güneş etrafında yörüngesinde dönerken maruz kaldığı gelgit kuvvetleri nedeniyle tıpkı buruşmuş bir kağıt üzere deformasyona uğradığını ortaya koyuyor. Bu durum, gezegenin jeolojik evrimi ve iç yapısı hakkında yeni ipuçları sunuyor.
Chip’te aktarılan çalışmada araştırmacılar, NASA’nın MESSENGER uzay aracından elde edilen dataları kullanarak Merkür’ün yüzeyindeki uzun, doğrusal sırtları ve fayları inceledi. Bu yapılar, gezegenin iç kısmının soğuması ve büzülmesiyle oluştuğu düşünülen kabuksal kısalmaların deliliydi.
Son tahliller, bu sırtların ve fayların dağılımının ve yöneliminin, yalnızca termal büzülmeyle açıklanamayacak kadar karmaşık olduğunu gösterdi. Bunun yerine, Güneş’in Merkür üzerindeki güçlü kütleçekim tesiriyle oluşan gelgit kuvvetlerinin, gezegenin katı kabuğunu daima olarak gerip büzerek bu “buruşma” tesirine yol açtığı anlaşıldı. Bu gelgit kuvvetleri, Dünya’da okyanus gelgitlerini tetikleyen kuvvetlere benziyor. Dünyanın okyanusları Ay’ın çekim kuvvetiyle hareket ederken, Merkür’ün üzerinde, Ay’dan milyonlarca sefer büyük olan Güneş’in kütlesi tesirli oluyor. Bu dev kuvvet de, kayaları bile yerinden söküyor üzere görünüyor.
GÜNEŞ SİSTEMİ HALA ÇÖZÜLEMEDİ
Bu bulgu, gezegen bilimindeki mevcut modelleri zorluyor ve gezegenlerin jeolojik süreçlerini anlamak için gelgit kuvvetlerinin ne kadar değerli olabileceğini gösteriyor. Merkür’ün bu eşsiz “buruşma” sistemi, yalnızca kendi evrimini değil, öteki ötegezegenlerin ve hatta geçmişte Güneş Sistemi’ndeki öteki cisimlerin nasıl şekillenmiş olabileceğini anlamak için de yeni pencereler açabilir. Bilim insanları, gelecekteki vazifelerin ve daha ayrıntılı tahlillerin, bu dinamik sürecin Merkür’ün yüzey özelliklerini nasıl oluşturduğunu ve gezegenin iç kısmındaki ısı akışıyla nasıl etkileşimde bulunduğunu daha düzgün anlamamızı sağlayacağını umuyorlar.
