Kedilerin sahiplerine karşı ilgisiz oldukları ve onları pek umursamadıkları düşünülebilir lakin işin aslı bu türlü değil. Bağlılıklar kurabiliyorlar ve büyük olasılıkla sahipleri kendileriyle konuştukları vakit bunu biliyorlar. Yeni bir araştırma, sahiplerinin kokusunu da tanıyabildiklerini gösteriyor. PLOS One bülteninde yayınlanan bir çalışmaya nazaran kediler, sahipleri yerine yabancı birinin kokusunu daha uzun mühlet kokluyor. Bu durum, yalnızca kokuya nazaran hangi insanların tanıdık olduğunu belirleyebildiklerini akla getiriyor.
Kediler koku duyularını çeşitli gayelerle kullanabiliyorlar. Koku, onlara öbür kedilerin kim olduğunu belirlemelerinde ve birbirleriyle bağlantı kurmalarında yardımcı olabiliyor; ayrıyeten püskürttükleri şeyin o keskin kokusu, kimin bölgesinde olduğunuzu size kesin olarak bildiriyor. Kokuyu kullanarak insanları ayırt edip edemedikleri ise daha evvel araştırılmamış bir husustu.
KEDİLERE FARKLI KOKULAR KOKLATILDI
Popular Science Türkçe’de aktarılana nazaran Japonya’daki Tokyo Tarım Üniversitesinde çalışan bir araştırma kadrosu, evcil kedilerin yalnızca kokuyu kullanarak tanıdıkları ve tanımadıkları beşerler ortasında ayrım yapıp yapamadıklarını araştırdı. Bilim insanları 30 evcil kediye sürüntü içeren plastik tüpler sundular. Bu sürüntüler ise ya sahiplerinin ya da hiç tanışmamış oldukları birinin koltukaltından, kulağının gerisinden ve ayak parmaklarının ortasından alınmış.
Kediler, bilinmeyen kokuları sahiplerinin yahut boş bir tüpün kokusundan kıymetli ölçüde daha uzun bir mühlet kokladılar. Kedilerin ayrıyeten başlangıçta bilinmeyen kokuları sağ burun delikleriyle koklamaya da daha yatkın oldukları da ortaya çıktı. Sonrasında kokuya daha aşina hayli sol burun deliklerine geçtiler.
Ardından, deneye katılan kedi sahiplerinden internet üzerinde hem kedilerinin kişiliğini hem de sahipleriyle olan münasebetini kıymetlendirdikleri bir anketi tamamlamaları istendi. Daha nevrotik kişilikleri olan erkek kediler her tüpü tekrar tekrar koklama eğilimi gösterdi. Daha uyumlu kişilikleri olan erkek kediler ise tüpleri daha sakince kokladı. Lakin kişilik bu deneyde dişi kedilerin davranışlarını etkilemedi.
Bu sonuçlar evcil kedilerin kokularına nazaran tanınan ve tanınmayan beşerler ortasında ayrım yapabildiklerini akla getirse de; muhakkak insanları yalnızca kokuyla belirleyip belirleyemedikleri hala belirli değil. Makalenin müelliflerine nazaran kedilerin yeni kokuları sağ burunlarıyla incelemeyi tercih ettiğini gösteren bulgu, farklı işler için beyinlerinin farklı yarımkürelerine öncelik veriyor olabildiklerini akla getiriyor. Bu durum daha evvel köpeklerde, balıklarda ve kuşlarda gösterilmişti.
Yazarlar açıklamalarında şöyle belirtiyor:
“Kedilerin insanları tanımak için koku alma duyularını kullandıklarını öne sürüyoruz. Ayrıyeten koklamadan sonra karakteristik sürtünme (işaretleme) davranışı kaydettik. Bu durum koklamanın kedilerde koku sürtmeden (işaretleme) evvel gelen bir keşif davranışı olabileceğini gösteriyor. Kelam konusu bağ, kedilerin kokuya dönük ipuçlarından belirli bir insanı tanıyıp tanıyamadığına ait kuramla birlikte daha fazla araştırılmayı hak ediyor.”
