Kedilerin beşerlerle kurduğu binlerce yıllık bağ, bilimsel bir keşifle yine yorumlanıyor. Bugüne dek, Akdeniz’deki Kıbrıs adasında bulunan 9.500 yıllık bir mezardaki kedi iskeleti, kedilerin birinci defa burada evcilleştirildiği fikrini doğurmuştu. Lakin yeni yapılan iki DNA tahlili, bu teoriyi çürüttü.
Henüz hakem kontrolünden geçmeyen fakat bilim dünyasında dikkatle takip edilen bu çalışmalara nazaran, kelam konusu kalıntı bir evcil kediye değil, Avrupa yaban kedisine ilişkin. Bu bulgu, evcilleşme sürecinin başlangıç noktasının aslında Antik Mısır olabileceğini güçlendiriyor.
Antik Mısır’ın, kedilere tapınılan ve evcilleştirmenin ağır biçimde yaşandığı uygarlıklardan biri olduğu biliniyor.
Mumyalanmış kedi kalıntıları ve kedi başlı tanrıça Bastet’in varlığı da bu ilgiyi destekliyor. Araştırmacılar, Bastet ismine düzenlenen büyük kült ayinlerinde çok sayıda kedinin kurban edildiğini ve bu dini pratiklerin kedilerle beşerler ortasındaki bağı kuvvetlendirdiğini düşünüyor.
TAPINAKLARIN BİRDEN FAZLA, TARIM TOPRAKLARININ ÇEVRESİNDE
Kazılarda ortaya çıkan tapınakların birden fazla, geniş tarım yerlerinin etrafına kurulmuş durumda.
Bu alanlarda kemirgenleri avlayan yaban kedilerinin vakitle kutsal kabul edilip, evcilleştirilmeye başlandığına inanılıyor.
Arkeologlar, tanrıça Bastet’in birinci başta bir aslan başıyla temsil edildiğini, lakin MÖ 1. binyıl civarında kedi başlı tasvirlerle yer değiştirdiğini hatırlatıyor. Tıpkı devirde milyonlarca kedinin mumyalanarak tanrıçaya adandığı biliniyor.
KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA EVCİLLEŞME
Araştırmacılar, bu kültürel dönüşümün, kedilerin beşerler tarafından evcil hayvan olarak sahiplenilmesine giden yolu açmış olabileceğini belirtiyor.
Bastet kültü sayesinde kedilerin ilahi bir statü kazanarak evcilleştiği düşünülüyor.
Daha evvel yapılan araştırmalar, alageyiklerin Artemis kültüyle, tavukların ise Mithras kültüyle ilişkilendirildiğini ortaya koymuştu.
Yeni DNA tahlilleri, evcil kedilerin kökenine dair daha karmaşık ve çok merkezli bir sürecin işaretlerini veriyor.
Araştırmacılar, evcilleştirilmiş kedilerin coğrafik kökenini netleştirmek için daha fazla genetik inceleme yapılması gerektiğini vurguluyor.
