ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık devrinde elektrikli araçlara yönelik aldığı kararlarla ABD’nin iç piyasada üretimi kuvvetlendirmeyi hedeflediğini savunurken yatırımcı tarafında ise siyaset değişikliğinin rekabeti zayıflatacağı ve piyasayı belirsizliğe sürükleyeceği kaygıları öne çıkıyor.
Piyasa oyuncuları, Trump’ın ithalata yönelik yeni tarifeler getirmesi ile elektrikli araç teşviklerinin geri çekilmesi ve şarj altyapısına ait yatırımların durdurulmasını içeren yürütme kararlarının beklenen sonuçlarına ait öngörülerde bulunurken elektrikli araç üreticileri, Trump’ın bu tavrının uzun vadede bölümün büyümesini olumsuz etkileyeceğinden kaygı ediyor.
Bu adımların ülkede elektrikli araçların üretim maliyetlerini yükseltmesi ve ABD’li üreticilerin Çinli rakiplerine karşı rekabet gücünü azaltması riskini de taşıdığı öne sürülüyor. Şarj altyapısına yönelik yatırımların ortadan kaldırılmasının tüketici itimadını sarsabileceği ve elektrikli araçlara geçiş sürecini yavaşlatarak ABD’nin global elektrikli araç pazarındaki liderliğini tehlikeye atabileceği düşünülüyor.
Öte yandan, ABD idaresinin de ortalarında bulunduğu kimi bölümlerce Trump’ın siyasetlerinin, ABD’deki üreticiler ortasında verimliliği teşvik ederek yüksek kaliteli ve rekabetçi elektrikli araçların üretilmesini destekleyeceği ve nihayetinde fiyatlarda düşüş yaşanabileceği savunuluyor.
SEKTÖR ENDİŞELİ
ABD’de elektrikli araç piyasasında faaliyet gösteren yerli ve memleketler arası birçok şirket bu gelişmelerden direkt etkileniyor.
Sektörde geniş araç yelpazesi ve şarj altyapısıyla Tesla, Ford ve General Motors üzere esaslı şirketler öne çıkarken öbür ABD merkezli otomotiv üreticileri ortasında Rivian, Lucid Motors, Canoo, Fisker ve Bollinger Motors üzere yeni markalar da yer alıyor. Hyundai, Kia, Volkswagen, BMW, Mercedes-Benz, Toyota, Honda ve Polestar üzere dev memleketler arası firmalar da ABD’de faal olarak rekabet ediyor.
Bu süreçte Trump’ın siyasetlerine rağmen bölüm paydaşlarından da çeşitli yorumlar gelirken bölümün geleceğine dair kaygılı duruşun hakim olduğu görülüyor.
ABD’de elektrikli araç üreticileri ve batarya üreticilerinden oluşan Sıfır Emisyonlu Ulaşım Derneği, Trump’ın vergi teşviklerini kaldırmasının ülkenin milletlerarası arenada rekabet gücünü zayıflatabileceği ve birtakım eyaletlerdeki istihdamı olumsuz etkileyebileceği ihtarında bulundu.
Toyota’da üst seviye yönetici olan David Christ, özgür ve adil ticaretin ehemmiyetini vurgulayarak, ithal araçlar ve yedek modüllere uygulanacak tarifelerin tüketiciler için fiyatları yükselteceğini tabir etti.
İsveçli elektrikli araç üreticisi Polestar Üst Yöneticisi Michael Lohscheller ise tarifeler ve global ticaret savaşlarının otomotiv sanayisindeki tesirleri nedeniyle Çin’de bulunan üretim kapasitesini Avrupa’ya taşımayı planladığını duyurdu.
Ford Üst Yöneticisi Jim Farley de halihazırda ABD’nin çeşitli eyaletlerinde batarya üretimi ve montaj tesislerine yönelik büyük yatırımları bulunduğunu, batarya üretimi için yapılan sübvansiyonlar olmazsa şirket operasyonlarında küçülmeye gitmek zorunda kalınabileceğini ve batarya üretiminde istihdam edilen binlerce çalışanın işinin riske girebileceğini kaydetti.
Trump’a yakın isimlerden, ABD idaresinin Hükümet Verimliliği Departmanı sorumlusu olan Elon Musk ise hür ticaretten yana olduğunu ve ABD ile Avrupa ortasında “sıfır tarife”nin mantıklı olduğunu savundu. Musk’ın şirketi Tesla’dan yapılan bir açıklamada da ticaret meselelerini çözmeye yönelik atılan adımların ABD’li şirketlere ziyan vermeden yapılması gerektiği vurgulandı.
18 KAT BÜYÜME ÖNGÖRÜLÜYOR
Edison Elektrik Enstitüsünün kesim raporuna nazaran, ABD’deki elektrikli araç sayısının 2035’te 2023’e nazaran yaklaşık 18 kat artarak 78,5 milyona ulaşacağı ve yollarda kullanılan toplam araç sayısının yüzde 26’sının elektrikli olacağı öngörülüyor.
Yollardaki 78,5 milyon elektrikli aracı desteklemek için 42,2 milyondan fazla şarj noktasına muhtaçlık duyulacağı hesaplanıyor.
Söz konusu periyotta yıllık elektrikli araç satışlarının ise yaklaşık 12,2 milyona ulaşarak o yılki toplam otomobil satışlarının yaklaşık yüzde 72’sini oluşturması bekleniyor.
Ancak uzmanlar Trump idaresinin son devirde attığı adımların bölümün öngörülen büyüme suratına ulaşmasını tehdit ettiğini tabir ediyor.
TRUMP’IN ELEKTRİKLİ ARAÇLARA YÖNELİK ALDIĞI KARARLAR
Elektrikli araçları destekleyen sübvansiyonları ve siyasetleri gözden geçirmeyi ve gerekirse kaldırmayı planladığını açıklayan Trump, 20 Ocak’tan bu yana elektrikli araç bölümünü etkileyecek çeşitli kararlar aldı.
İlk olarak, 2030’a kadar satılan tüm yeni araçların yüzde 50’sinin elektrikli olmasını hedefleyen 2021 tarihli yönergeyi iptal eden bir yürütme buyruğu imzaladı. Bu aksiyon, elektrikli araçların kullanımının teşvik edilmesine yönelik federal takviyenin azalacağı beklentisini destekliyor.
Trump, ABD’de elektrikli araç şarj altyapısının genişlemesi için tahsis edilen fon ve yatırımların durdurulması buyruğunu de verdi. Bu, şarj istasyonları için çeşitli hibe programları kapsamında ayırılmış 7,5 milyar dolarlık yatırımın da iptalini kapsıyor.
Elektrikli araç kullananlara yönelik verilen teşviklerin piyasa bozulmalarına yol açtığını ve tüketici tercihlerini haksız formda etkilediğini savunan Trump, bu kapsamda tüketicilere sunulan 7 bin 500 dolara kadar olan federal vergi kredisini ve eyaletlerin kendi araç emisyon standartlarını belirlemelerine imkan tanıyan muafiyetleri de yürürlükten kaldırmayı planladığını duyurdu.
Ayrıca elektrikli araç üretimi için lityum-iyon bataryalar dahil kritik kıymete sahip bir çok ithal mala gümrük vergileri getirildi.
