Çin Ulusal Uzay Yönetimi (CNSA) Ay Keşfi ve Uzay Mühendisliği Merkezi Müdür Yardımcısı Pei Zhaoyu, Çin’in 2028’de başlatacağı Chang’e-8 vazifesinin, kalıcı beşerli Ay üssünün altyapısını oluşturacağını belirtirken, üssün güç gereksiniminin güneş panelleri ve Ay yüzeyine döşenecek güç iletim sınırlarıyla karşılanabileceğini vurguladı.
Ancak en dikkat cazip ayrıntı, nükleer güç santraline dair yapılan sunum oldu.
Rusya’nın uzay ajansı Roscosmos, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada, 2035 yılına kadar Çin ile birlikte Ay yüzeyine bir nükleer reaktör yerleştirmeyi hedeflediklerini duyurmuştu. Artık ise bu planın Çin tarafınca da resmi olarak desteklendiği sinyalleri veriliyor.
Reuters’a konuşan Çin’in Ay keşif programı baş dizayncısı Wu Weiren, “Ay üssüne güç sağlamak büyük bir soru. Bu bahiste Rusya’nın uzayda nükleer teknoloji konusunda doğal bir üstünlüğü var” dedi.
Wu, daha evvelki teşebbüslerin sonuçsuz kalmasına karşın, “bu sefer iki ülkenin Ay’a bir reaktör gönderebileceğini umduğunu” belirtti.
GÜÇ İSTİKRARLARI DEĞİŞİYOR
Çin’in bu adımı, NASA’nın Artemis programı ile tıpkı vakit diliminde ilerliyor. ABD, 2025 yılında astronotları yine Ay’a indirmeyi, akabinde kalıcı üsler kurmayı hedefliyor. Bu süreçte Çin’in kurmayı planladığı üs, Ay’ın güney kutbuna inşa edilecek.
Wu’ya nazaran, ILRS’nin “temel modeli” 2035 yılına kadar tamamlanmış olacak.
Çin ayrıyeten, “Proje 555” ile 50 ülkeyi, 500 araştırma kurumunu ve 5 bin bilim insanını projeye dahil etmeyi planlıyor.
AY’DA KAYNAK ARAYIŞI: SU VE MADEN HEDEFTE
Şanghay’daki konferansta Rus bilim insanları da Ay yüzeyinde su ve maden kaynakları aramaya yönelik projeleri tanıttı.
Özellikle, Ay taşlarının yakıt olarak kullanılması üzere senaryolar gündeme geldi.
Çinli analistlere nazaran, Rusya-Ukrayna savaşının akabinde Batı’nın yaptırımları nedeniyle zorlanan Roscosmos, artık Çin’le yaptığı iş birlikleri sayesinde uydu fırlatmaları, Ay araştırmaları ve uzay istasyonları konusunda ilerleme kaydedebilecek.
