1. Anasayfa
  2. Gündem
  3. Bilim insanları ”karadelik bombası” yaptılar

Bilim insanları ”karadelik bombası” yaptılar

admin admin -

- 5 dk okuma süresi
4 0

Bilim insanları teorik olarak uzun müddettir varlığı bilinen fakat şimdiye dek hiç gerçekleştirilmemiş bir konsepti hayata geçirdiklerini duyurdu: Karadelik bombası. Telaşa gerek yok; bu “bomba” ne gerçek bir karadelik içeriyor ne de Dünya için bir tehlike içeriyor. Araştırmacılar, bu deneyi sadece karadeliklerin güç davranışlarını anlamak emeliyle gerçekleştirdiklerini vurguluyor.

KARADELİKTEN GÜÇ ÇALMA FİKRİ

Donanımhaber’in aktardığına nazaran karadelikler çoklukla her şeyi içine çeken, kaçışı imkansız kozmik tuzaklar olarak bilinir. Olay ufkunun çabucak dışındaki “ergosfer” ismi verilen bölgede işler daha farklı ilerliyor. 1969 yılında ünlü Nobel ödüllü fizikçi Roger Penrose, dönen bir karadeliğin bu bölgesinde, parçacıkların gücünün artırılabileceğini öne sürmüştü. Hülasa, bir karadeliğin dönüş gücü, yanlışsız kurallarda bir cins kozmik jeneratöre dönüşebilirdi. Bu fikir, karadeliklerin büsbütün “enerji yutan” değil, belli şartlarda güç veren yapılar olabileceğini ortaya koymuştu.

Öte yandan 1971’de Sovyet fizikçi Yakov Zel’dovich, Penrose’un fikrini daha da ileri götürerek karadelik olmadan da tıpkı prensibin gözlemlenebileceğini savunmuştu. Hatta Zel’dovich’e nazaran, bir karadeliğin etrafında dönen bir “aynalar” sistemi dahil edilirse düşük frekanslı elektromanyetik dalgalar kara deliğe tekrar tekrar yine yönlendirilip güçlendirilebilir; bu da bir tıp müspet geri besleme tesiriyle enerjiyi büyütebilirdi.

Sonrasında takip eden yıllarda William Press ve Kip Thorne ise bu fikirler temelinde “karadelik bombası” fenomenini önermişti.

Bu fikir, karadeliğe yaklaşan bir dalganın, karadeliğin dönüş gücünden faydalanarak daha güçlü biçimde geri yansıyacağı olgusuna dayanıyor. Şayet bu dalga, karadeliğin etrafına kuramsal olarak yerleştirilen yansıtıcı bir “ayna” ile tekrar tekrar karadeliğe yönlendirilirse, her dönüşte güç kazanır ve sonunda kontrolsüz bir güç birikimiyle patlamaya benzeri bir duruma yol açabilir. karadelik bombası tanımlaması da buradan geliyor. Çünkü burada bir süpernova dengi bir güçten bahsediliyor.

Garip olsa da, fikir genel görelilikle harika bir halde uyuşuyor. Emilen modülün negatif gücü aslında kara deliğin kütlesini ve dönüşünü azaltıyor ve kaçan modülün fizik maddelerini ihlal etmeden güç kazanmasına müsaade veriyor.

Southampton Üniversitesinde fizik profesörü Hendrik Ulbricht tarafından gerçekleştirilen deneyde ise Zel’dovich ile Press ve Thorne’ın teorilerini birebir uygulamaya dökmeyi başardı. Deney düzeneği son derece inançlı ve kontrollüydü: Dönen bir alüminyum silindir, etrafını çevreleyen ve farklı süratlerde dönebilen elektromanyetik bobinlerin içine yerleştirildi. Bu manyetik alanlar, karadelik etrafındaki uzay-zaman bükülmesini taklit ediyor.

Deney sırasında silindir, manyetik alandan daha süratli döndüğünde, manyetik alanın gücünde gözle görülür bir artış meydana geldi. Bu durum, karadelik teorisindeki güç artırımı sisteminin bir gibisi olarak bedellendiriliyor.

Deney burada bitmedi. Silindirin etrafına bir çeşit elektromanyetik “ayna” olan rezonans devresi ekleyen takım inanılmaz bir şey gözlemledi. Yalnızca rastgele art plan gürültüsünden elektromanyetik dalgalar gitgide güçlenmeye başladı; karadelik bombasında tanım edilen şeyin birebiri.

Araştırmacılar, bu “karadelik bombası” modelinin sırf karadeliklerin enerjiyi nasıl aktardığını anlamakla kalmayıp, cihanın yüzde 27’sini oluşturduğu düşünülen karanlık maddeyi açıklamakta da ipuçları verebileceğini düşünüyor.

Kaynak : Cumhuriyet

İlgili Yazılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir