Suriye, Filistin, Libya, Lübnan ve Kıbrıs’taki gelişmelerin Doğu Akdeniz’deki aktiflik gayreti açısından değeri ortada. ABD’nin yakın müttefiki İsrail’in Suriye ve Filistin’deki işgali genişleten siyasetleri sürerken gözler bölgesel istikrarlar açısından Ankara-Atina çizgisindeki münasebetlerin de seyrinde. Her iki ülkenin son periyottaki yaklaşımı “anlaşamadıklarımızdan çok, uzlaşabildiğimiz bahisler üzerinden diyalog yürütelim ve komşuluk bağlarında olumlu bir atmosfer yakalayalım” formunda. Bu nedenle de taraflar Ege’deki deniz yetki alanları, Kıbrıs adası etrafını de kapsayan güç sondaj çalışmaları üzere şiddetli husus başlıklarını gündemin üst sıralarına taşımaktan kaçınıyor. Bunun yerine iki ülke ortasında ticaret, turizm hususlarında işbirliği hacminin artırılarak olumlu gündem oluşturulması, kriz hallerinde tansiyonun düşürülmesi için diyalog kanalının güçlendirilmesi maksadı masaya konuyor.
Türkiye’nin mesken sahipliğinde Antalya’da düzenlenecek NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’na Yunanistan Dışişleri Bakanı Yerapetritis’in de katılımı bekleniyor. Yunan üst seviye kaynaklar, iki ülke ortasında bakanlar düzeyindeki temasların olumlu gittiği görüşünü aktararak son iki yılda karşılıklı itimat açısından irtibatın artırıldığına değiniyor. Bunun bölgesel barışa katkı sağladığını kaydediyor. Yunan kaynaklar, Türkiye’nin gelişen savunma endüstrisini kendileri açısından bir tehdit olarak algılamadıkları kanısını lisana getiriyor. NATO müttefikliği vurgusu yapan kaynaklar şu anda bölgedeki en büyük meselelerin başında Rusya-Ukrayna savaşı olduğunu belirterek, bu çerçevede “Türkiye’nin Avrupa güvenliği konusunda değerli rolü olduğunu” söylüyor. Bu kelamlar akıllara, AB içinde Ukrayna kriziyle birlikte Türkiye’nin Avrupa güvenliğine katkı sağlayabileceğine yönelik içinde bir çok soru işareti barındıran tartışmaları da getiriyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz hafta Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis ile İngiltere’nin başşehri Londra’da bir ortaya gelmiş, görüşmede, ikili alakaların yanı sıra bölgesel ve milletlerarası bahisler da ele almışlardı.
Avrupa’nın savunması…
Yunanistan Dışişleri Bakanı Yerapetritis de geçen günlerde To Vima gazetesinin düzenlediği bir aktiflikte yaptığı açıklamada, “ABD’nin NATO’ya verdiği takviyesi azaltması halinde AB ülkelerinin, savunma kabiliyetlerini güçlendirmeleri gerekeceğini” belirtmişti. Yerapetritis, bu türlü bir gelişmenin Avrupa’nın savunma alanında bağımsızlaşması için de bir neden olabileceği görüşünü aktarmıştı.
Türkiye’nin, bağımsız Avrupa savunmasındaki yeri sorulan Yerapetritis, “Türkiye, kendi bağımsız savunma endüstrisi ile hem bölgesel hem de milletlerarası alanda güçlü bir ögedir, NATO’nun ortağıdır, hasebiyle transatlantik ittifakında müttefikimizdir, AB’ye üyelik sürecinde bir ülkedir, tüm bunlardan kaynaklanan belirli sorumlulukları vardır” demişti.
Görünen Atina ile Ankara çizgisinde temkinli bir optimistlik havasının hakim olduğu. Ağır kriz başlıklarının alevlenmesindense dondurulması tarafında bir tavırda şimdilik uzlaşılmış üzere. Kuşkusuz düzgün komşuluk bağlarının güçlenmesi, bölgesel barış ve istikrar açısından değerli. Lakin birebir vakitte Türkiye ve KKTC açısından ulusal çıkarların korunması konusu da son derece kritik ve bilhassa son devirde bölgesel gelişmeler de göz önüne alındığında dikkatle izlenmesi gereken bir süreç.
Atina’nın da savunma harcamalarını artırdığı biliniyor. Avrupa’nın nükleer gücü Fransa ile yaptığı stratejik güvenlik muahedesini da unutmamak gerek. Atina’nın Akdeniz kıyılarının kıymetli ülkelerinden Mısır ile de bağlantıları güçlü. Son olarak iki ülke ortasında stratejik iştirak mutabakatının imzalandığı gündeme yansıdı.
Uluslararası hukuk vurgusu
Öte yandan AB konusunda Türkiye’nin üyelik sürecini takviyelerini söyleyen Yunan üst seviye kaynaklar, bu çerçevede milletlerarası insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokrasi üzere en önemli kriterlerin uygulanmasının değerine değiniyor. Seçilmiş İBB Başkanı, CHP’nin cumhurbaşkanı adayı İmamoğlu merkezli operasyonlara ait de AB tarafından Ankara’ya gösterilen yansılara katıldıkları iletisi veriyor Hukukun üstünlüğü ve siyasi özgürlükler konusuna vurgu yapıyor.
