Ateşin keşfi ve kullanımına yönelik kaba çizgileriyle fikirler ortada olsa da katılık içeren bilgiler hala bulunmuyor. Araştırmacıların bu hayati keşfin kökekine dair tartışmalı fikirleri var lakin yeni yayınlanan bir çalışma bu bulanıklıkları çözmeye odaklanıyor.
Frontiers mecmuasında 15 Mayıs’ta yayınlanan çalışmaya nazaran araştırmacıların, insanların ateş yakmaya ve denetim etmeye başlamasına neyin sebep olduğuna dair yeni teorileri var.
Tel Aviv Üniversitesindeki araştırmacılar, ateşin keşfedilmesi ve birinci kullanım alanlarına yönelik bir çalışma yaptılar. Buna nazaran ateşi kullanan birinci beşerler yiyeceklerini hayvanlardan korumak ve en kıymetlisi de etlerin daha uzun ömürlü olması için tercih etmiş olabilir.
Çalışmada, insanların yedikleri yiyecekleri pişirmekten fazla bilhassa etlerin raf ömrünü uzatmak için tütsüleme ve kurutma yoluyla saklama yaptılarını öne sürülüyor. Beşerler birinci etapta büyük hayvanları tüketirken, bu hayvanların jenerasyonunun tükenmesiyle daha küçük hayvanları tüketmeye başladı, bu da yeni bir saklama metodunu beraberinde getirmiş olabilir.
ATEŞ KULLANIMININ KÖKENİ
İnsanların yaygın olarak ateş kullandığının göstergeleri 400 bin yıl önceye tarihleniyor. Bu kullanımların daha çok evsel bağlamda yani barınılan yeri ısıtma ve aydınlatma olduğu kabul görüyor. Tartışmalı olansa erken devir insanların hangi basamakta ateş kullandığı oluyor.
Bundan daha öncesindeki ateş kullanımına yönelik birtakım hipotezler olsa da yeni çalışmanın ortak muharriri Ran Barkai’nin aktardığına nazaran araştırmada farklı bir bakış açısı keşfediliyor.
Çalışmanın ortak müellifi Miki Ben-Dor, ”Yaklaşık 400 bin yıl evvel, Homo erectus üzere erken beşerler ateşi sırf orta sıra, muhakkak yerlerde ve özel maksatlar için kullanıyordu. ” Ateş yakmak ve onun yanmasını sürdürmek zorlayıcı ve güç açısından da verimli bir nedendi.
Bu nedeni araştırmak için Barkai ve Ben-Dor, 1,8 milyon ile 800 bin yıl öncesine ilişkin ateş kullanımına dair ispat bulunan tüm bilinen tarih öncesi alanlardaki araştırmaları inceledi ve toplam dokuz yer buldu. Tahlilleri, dokuz alanın hepsinde filler, su aygırları ve gergedanlar da dahil olmak üzere bol ölçüde büyük hayvan kalıntısı bulunduğunu ortaya koydu.
Önceki çalışmalarda bu büyük hayvanların erken insanların beslenmelerinde son derece değerli olduğu keşfedilmişti. Yeni çalışmada, tek bir filin etinin 20-30 kişilik bir kümesi 1 ay yönetim edecek kadar kalori sağlaması etin bozulmadan saklanması gerekliliğini öne çıkartıyor. Burada da karşımıza saklama formülü olarak tütsüleme ya da kurutmayı çıkartıyor ki ateş burada devreye giriyor. Teoriye nazaran ateş başlangıçta eti tütsülemek ve kurutmak için kullanıldı ve fakat daha sonra yemek pişirmek için tekrar kullanıldı.
Araştırmacılar, yaklaşımlarının geliştirmekte oldukları daha büyük bir teoriyi desteklediğini söylüyorlar; bu teori, büyük tarih öncesi değişimlerin beslenmedeki değişimlere reaksiyon olarak gelişmesine odaklanıyor. Başlangıçta bu, büyük hayvanları avlamak manasına geliyordu fakat bu cinsler azaldıkça beşerler yiyecek için daha küçük av hayvanlarını tüketmeye başladı ve bu da alışkanlıkların değişmesine neden oldu.
