ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, ‘Trump ile çatışmadan kaçınma’ tavsiyesinde bulunmasının ‘anlamlı’ olduğunu söyleyen milletlerarası bağlar uzmanı Prof. Dr. Ali Tekin, “Büyükelçi Barrack’ın Türkiye ile ilgileri yoluna koyması lakin Trump’ın dikkatini çekebilmesine ve onu zirveden inme siyaset değişiklikleri yapmaya ikna etmesine bağlı. Trump’tan sonraki kademelerde Türkiye ile bağlantıların güzelleşmesini savunanlar yok denecek kadar az görünüyor. Türkiye artık bir liberal demokrasi olarak değil, ‘ideolojik’ bir devlet olarak değerlendiriliyor” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni Ankara Büyükelçisi ve yakın dostu emlak zengini Tom Barrack, Lübnan asıllı dedesinin ‘Osmanlı’ kökenini ön plana çıkarırken, Türkiye’ye İran, Rusya ve iktisat başta olmak üzere bir dizi bildiri verdi. Birebir vakitte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ‘Trump ile çatışmadan kaçınmayı’ öneren Barrack’ın diplomasi geçmişi olmadığı için Türkiye’de nasıl bir performans sergileyeceği merak ediliyor. Barrack’ın Büyükelçilik devrindeki ABD-Türkiye ilgilerinin geleceği ve İsrail tansiyonuna yönelik Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan memleketler arası bağlar uzmanı Prof. Dr. Ali Tekin, Barrack’ın ‘konulara bir ölçüde hakim olduğuna fakat çok derin fikirlere’ sahip olmadığına işaret ederek, Barrack’ın Senato’daki onay sürecinde yaptığı açıklamalardan ‘asıl işveren Trump, ben onun görüşlerini yaşama geçireceğim’ bildirisi verdiğini, ana gündeminin Çin, İran ve Rusya tersi siyasetler izlemek olduğunu söyledi.
İRAN’A ATAK RİSKİ
Trump idaresinin İsrail ile eşgüdüm içinde İran’ın bölgedeki tesirini minimize etmenin ötesinde Tahran’ın nükleer silah sahibi olmasını engellemeye de kararlı olduğunu belirten Tekin, “ABD-İsrail bloku İran şayet mevcut siyasetlerini sürdürürse askeri bir taarruz düzenleyebilir. İran ile diplomatik teşebbüsler sonuç vermezse, Netanyahu’nun aslında uzun vakittir savunduğu askeri taarruz seçeneği öne çıkacaktır. Türkiye İran’a yönelik İsrail siyasetlerine aralıklı. Başka yandan Türkiye’nin İran’ın nükleer güç haline gelmesinden telaş duyacağını da akılda tutmakta fayda var. İran’ın nükleer güç haline gelmesi Ortadoğu’da değerli stratejik değişimlere yol açacaktır. Kimileri Türkiye’nin de aleyhine olmak üzere” dedi.
‘TRUMP’I İKNA ETMESİNE BAĞLI’
Trump idaresinde yer alan üst kademe yetkililerin Türkiye’ye bakış açılarının epey ‘soğuk’ olduğunun altını çizen Tekin, Kongre’de ‘Türkiye aykırılığının tavan’ yaptığını ve bunun sebeplerinden birisinin de ‘Türkiye’nin son yıllarda demokrasiden ve hukukun üstünlüğünden uzaklaştığı’ tarafındaki tahlil olduğunu vurguladı. Tekin, “Türkiye artık bir liberal demokrasi olarak değil, ‘ideolojik’ bir devlet olarak bedellendiriliyor. Bu çerçevede Büyükelçi Barrack’ın Türkiye ile münasebetleri yoluna koyması lakin Trump’ın dikkatini çekebilmesine ve onu zirveden inme siyaset değişiklikleri yapmaya ikna etmesine bağlı. Trump’tan sonraki kademelerde Türkiye ile münasebetlerin düzgünleşmesini savunanlar yok denecek kadar az görünüyor. Bu nedenle, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ‘Trump ile çatışmaya girmeme’ tavsiyesinde bulunması anlamlı” diye konuştu.
‘YENİ DÖNÜŞÜME GEREKSİNİM VAR’
Yeni diplomatik ortamda Ankara’nın bilhassa İsrail ile ilgilerinin epeyce kıymet kazandığını tabir eden Tekin, Türkiye’ye uygulanan CAATSA yaptırımlarının kalkması, F-35 tedarik edilmesi ve F-35 projesine geri dönülmesi hususlarının içinde aşırıcı İsrail ve Yunanistan lobilerinin bulunduğunu anımsattı. Tekin, “İsrail öteki yandan Türkiye’nin Suriye’ye yönelik SDG/YPG ile ilgili taleplerine, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması tarafındaki teşebbüslerine, Suriye’de birkaç askeri üsse konuşlanma isteğine Trump idaresinde kazandığı gücü de kullanarak karşı çıkıyor. Bu meselelerden birkaçı vakit içinde tahlile kavuşabilir lakin topyekun bir tahlil ya da Türkiye’yi gereğince mutlu edecek tahliller mümkün gözükmüyor. Sıkıştığı dar alandan çıkabilmesi için Türk dış siyasetinin bir dönüşüme muhtaçlığı var. Bu muhtaçlık, bir iç dönüşümü de mecburî kılıyor” değerlendirmesinde bulundu.
