ABD’nin finansal kalbi New York‘un Müslüman kökenli birinci Belediye Lider adayı olan Zohran Mamdani, kısa bir mühlet öncesine kadar pek de tanınmayan bir eyalet meclisi üyesiydi. Lakin hem kişiliği hem de savunduğu görüşler, New York’taki ön seçimlerde beklenmedik bir seçmen tabanını tesiri altına aldı.
Mamdani, geçen bahar, belediye başkanlığına aday olduğunu birinci defa açıkladığında New York sakinlerinin büyük bir kısmı tarafından tanınmayan, hudutlu özgeçmişe sahip bir eyalet meclisi üyesiydi.
Aylar sonra, New York genelinde seçmenlerle güçlü bağlantılar kurmayı başaran Mamdani, daha tanınmış ve deneyimli rakiplerini geride bırakarak Demokratik Parti’nin belediye lider adayı olmaya hazır hale geldi.
Mamdani’nin kampanyası, bilhassa konut ve çocuk bakımındaki fahiş artışlarla kendini hissettiren ömür pahalılığı krizi karşısında zorlanan New Yorklu personel sınıfının problemlerine ağır bir formda odaklandı.
New York Times’tan Benjamin Oreskes, Demokratik Parti’nin New York’un Hint kökenli birinci belediye lider adayı hakkında bilinmesi gereken birtakım kıymetli noktaları derledi.
HENÜZ 34 YAŞINDA
Mamdani, 2020 yılında yapılan eyalet meclisi ön seçimlerinde dört devirdir vazifede olan mevcut milletvekilini az farkla mağlup edip Albany’de, Amerikan Demokratik Sosyalist grubuna katıldı.
Kampanya boyunca, fiyatsız kent otobüsleri amacıyla hayata geçirilmesine katkı sağladığı pilot projeyi sıkça gündeme getirdi. Sırf bir yıl süren bu uygulama yenilenmese de meslektaşları Mamdani’nin ortaya koyduğu fikirlerin Eyalet Meclisi’nde ideolojik yönelimi sola çekmede tesirli olduğunu tabir etti.
34 yaşında olan Mamdani, şayet seçilirse, 1917 yılında ‘Çocuk Belediye Başkanı’ olarak tanınan reformist John Purroy Mitchel’den bu yana New York’un en genç belediye başkanı olacak. Gençliği ve yenilikçi vizyonu, tecrübe eksikliğine odaklanan rakiplerine karşın, geniş bir ilerici seçmen kitlesinin dayanağını çekti.
“NETANYAHU TUTUKLANSIN” DEDİ
Mamdani, uzun müddettir İsrail hükümetine ve Filistinlilere yönelik muamelesine karşı açık kelamlı bir eleştirmen olarak biliniyor.
2023 yılında, uluslararası insan hakları hukukunu ihlal eden İsrail hükümeti ile kontaklı New York’taki kimi hayır kurumlarının vergi muafiyetine son verilmesini öngören bir yasa tasarısı sundu. Lakin bu tasarı, Meclis idaresi tarafından ‘imkansız bir girişim’ olarak nitelendirilerek rafa kaldırıldı.
Gazze’deki İsrail operasyonlarını sert halde eleştiren Mamdani, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun tutuklanması gerektiğini tabir etti ve Boykot, Tecrit ve Yaptırımlar (BDS) hareketine dayanak verdiğini açıkça lisana getirdi.
Öte yandan, Mamdani, New York’ta antisemitizme asla yer olmadığını vurguladı ve seçilmesi hâlinde nefret kabahatleriyle gayret için ayrılan bütçeyi artıracağını belirtti. Sık sık anti-Siyonizm ile antisemitizm ortasında net bir ayrım yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Bu bahis, seçim sürecinde ayrıştırıcı bir sıkıntıya dönüştü. Bilhassa, podcast yayınında Mamdani, “intifadayı küreselleştir” tabirini kınamayı ya da bu kelamın kendisini rahatsız ettiğini söylemeyi reddetmesiyle yarışın son günlerinin gerginliğini arttırdı. Filistinliler ve destekçileri bu ifadeyi bir özgürlük daveti olarak görürken, birçok Yahudi için bu kelam, 1980’ler ve 2000’lerdeki direniş hareketlerini çağrıştıran şiddet içerikli bir telaffuz olarak algılanıyor.
NEW YORK’UN BİRİNCİ MÜSLÜMAN BELEDİYE BAŞKANI
Mamdani, sonbaharda seçilirse New York’un ilk Müslüman belediye başkanı olacak ve kampanyası kentteki yaklaşık bir milyon Müslüman tarafından ilgiyle karşılandı. Mamdani, nizamlı olarak mescitleri ziyaret etti ve inancını kampanyasının merkezine koydu.
İlk kampanya görüntülerinden birinde, bir helal yiyecek arabasından alınan yemeğin artan maliyetini anlatarak, kentteki hayat pahalılığı krizine dikkat çekti.
Daha sonra ise Ramazan orucunu metroda dev bir burrito yiyerek açtığı anı kayda aldı. Kendi kökenine yaptığı bu vurgu, Mamdani için hem kurduğu çok kültürlü koalisyonu hem de yönetmeyi hedeflediği kentin çeşitliliğini öne çıkarmanın bir yolu hâline geldi.
Bu bahar, Mamdani “Müslüman olarak kamuoyunda görünür olmak, bazen gölgelerde bulabildiğimiz güvenlikten de vazgeçmek manasına geldiğini çok düzgün biliyoruz,” dedi.
KENDİSİNİ ‘DEMOKRATİK SOSYALİST’ OLARAK TANIMLIYOR
Mamdani’nin muvaffakiyetinin bir kısmı, seçmenlerin ekonomik dertlerini sade ve net siyaset tekliflerine dönüştürebilme yeteneğinden geliyor. Cesaretli fikirlerden taviz vermedi ve ülkedeki Demokratlar birçok bahiste daha ölçülü bir çizgiye yönelirken, kendisini açıkça ve tereddütsüz bir biçimde ‘demokratik sosyalist’ olarak tanımladı.
Mamdani, tutarsız siyaset kavramlarına boğulmak yerine, rakipleri tarafından ‘boş vaatler’ olarak tanımlanan kolay ve anlaşılır fikirler sunuyor: Sabit kiralı dairelerin kiraları dondurulacak ve otobüsler fiyatsız olacaktı. Zenginlere uygulanan vergiler artacak, çocuk bakımının maliyeti ise sıfıra düşecek.
Bu fikirlerin sadeliği, onları hayata geçirmenin ne kadar sıkıntı olduğunu gizlese de, daracık, tıkış tıkış dairelerde yaşamanın ve metroyla uzun uzaklıklar işe gidip gelmenin ne manaya geldiğini hakikaten anlayan bir siyasetçiye hasret duyan New Yorkluların gönlünde karşılık buldu.
