Japon bilim insanları tarafından yapılan yeni bir araştırma, Dünya’nın erken devirlerinde okyanusların bugünkü üzere mavi değil, yeşil renkte olduğunu ortaya koydu. Dünya yüzeyinin yaklaşık dörtte üçü sularla kaplı. Bu nedenle uzaydan bakıldığında gezegen, ‘soluk mavi nokta’ olarak tanımlanıyor. Lakin araştırmacılara nazaran, milyarlarca yıl evvel bu görüntü epey farklıydı.
Araştırmaya nazaran, bu farklılığın temelinde, okyanusların kimyasal yapısı ve fotosentezin evrimi yer alıyor. Milyarlarca yıl evvel Dünya’nın atmosferinde oksijen bulunmuyordu. Canlı hayat, yalnızca okyanuslardaki tek hücreli organizmalardan ibaretti. Yağmurla karalardan taşınan demir, ırmaklar aracılığıyla okyanuslara ulaşıyordu. Ayrıyeten deniz tabanındaki volkanik faaliyetler de okyanuslara yüksek ölçüde demir sağlıyordu. Bu süreç, okyanusların renginin şekillenmesinde değerli rol oynadı.
Araştırmacılar, Japonya açıklarında bulunan volkanik Iwo Jima Adası etrafındaki suların yeşilimsi tonlara sahip olduğunu tespit etti. Bu renk, oksitlenmiş demir çeşitlerinden biri olan Fe(III)’e bağlanıyor. Bölgede, ilkel bakteri cinslerinden olan ve mavi-yeşil alg olarak bilinen organizmalar yaygın biçimde bulunuyor. Bu canlılar, fotosentez sırasında klorofilin yanı sıra phycoerythrobilin (PEB) ismi verilen özel bir pigment daha kullanıyor. Yapılan laboratuvar deneyleri, bu pigmentin yeşil ışık altında fotosentezi daha verimli gerçekleştirdiğini gösterdi.
Araştırmacılar, Arkeen periyotta (yaklaşık 3,8 ila 2,5 milyar yıl önce) denizlerde oksijenin bulunmadığını, münasebetiyle okyanusların oksitlenmemiş demir açısından varlıklı olduğunu belirtiyor. Bu durum, yeşil su tonlarının hakim olduğu bir ortam oluşturmuş olabilir. Vakitle fotosentezin gelişmesiyle okyanuslarda hür oksijen oluşmaya başladı. Lakin bu oksijen, evvel deniz suyundaki demirle bağlandı. Tüm demir oksitlendikten sonra oksijen atmosferde birikmeye başladı. Bu süreç, bilim dünyasında ‘Büyük Oksidasyon Olayı’ olarak biliniyor. Oksijenin artmasıyla ömür şartları değişti ve karmaşık canlıların ortaya çıkmasına imkan sağlandı. Tıpkı vakitte okyanusların rengi de yeşilden bugünkü mavimsi tonlara evrildi.
Gelecekte, Güneş’in daha parlak hale gelmesiyle okyanusların kimyası tekrar değişebilir, bu da okyanusların renginin mor, kahverengi yahut yeşil tonlarına dönüşmesine neden olabilir. Araştırma, Dünya’nın okyanuslarının renginin yalnızca estetik bir özellik olmadığını, tıpkı vakitte gezegenin kimyasal evrimi ve hayatın tarihine dair kıymetli bilgiler sunduğunu gösteriyor.
