Prof. Dr. Mithat Baydur: “Trump’ın Bildirisi Net: Çizdiğimiz Mecradan Çıkma”

Programda, Trump’ın Netanyahu ile yaptığı görüşmede Erdoğan için kullandığı “Erdoğan’ı seviyorum, o da beni seviyor”, “Hiçbir problemimiz olmadı”, “Güçlü ve akıllı bir adam” üzere tabirleri hatırlatıldı. Prof. Baydur, bu sözlerin samimiyetini sorgulayarak, tıpkı Trump’ın başkanlığı devrinde Türkiye’ye S-400 alımı nedeniyle CAATSA yaptırımlarını uyguladığını, Türkiye’yi F-35 projesinden çıkardığını, Rahip Brunson krizi ve “Ekonomini mahvederim” tehdidi üzere olayları anımsattı.

Baydur’a nazaran Trump’ın bildirisi şöyle okunmalı: “Seninle aramın düzgün olduğunu söylüyorum ve düzgün olmasını istiyorum. Lakin Suriye’deki son gelişmeler ve İsrail ile ilgili bahislerde sana çizdiğimiz mecradan dışarı çıkma. Şayet çıkarsan, daha evvel yaşadığımız meseleleri tekrar yaşarsın.” Baydur, ABD’nin bölgede Suudi Arabistan, Türkiye ve İsrail ile birlikte hareket etmek istediğini, bilhassa İran’a karşı bu ülkeleri bir ortada tutmayı hedeflediğini ve Türkiye’nin bu denklemde “uslu çocuk” olmasını beklediğini belirtti.

Prof. Baydur, Türkiye’nin Suriye siyasetinin geldiği noktayı, ödenen bedelleri ve YPG ile çabayı kıymetlendirdi. İsrail’in, Türkiye’nin Suriye’de kalıcı üs kurma yahut Suriye ordusunu eğitme üzere adımlarına katiyetle karşı olduğunu, bu çerçevede İsrail’in T4 üssünü bombalamasının Türkiye’ye yönelik sert bir bildiri olduğunu söz etti. Baydur, İsrail’in, ileride kendisine tehdit oluşturabilecek en ufak bir ihtimali bile ortadan kaldırmak için bölgedeki her adımı dikkatle izlediğini ve HTŞ üzere ögelerin denetim altında tutulmasını istediğini vurguladı.

Baydur, Türkiye’nin dış siyasetteki zorluklarının yalnızca Suriye ile hudutlu kalmadığına dikkat çekti. Avrupa Birliği’nin Rusya’yı bypass eden yeni İpek Yolu alternatifi güzergah projesi kapsamında, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’ne “Güney Kıbrıs’ı tanıma” kaidesi koştuğunu ve bu ülkelerin koşulu kabul ettiğini belirtti. Bu durumun “Türk dünyası” söylemi açısından kıymetli bir kırılma olduğunu söz etti.

Doğu Akdeniz’deki gelişmelere de değinen Baydur, ABD’li Chevron şirketinin Girit açıklarında, Türkiye’nin kıta sahanlığına yakın bölgelerde petrol aradığını, Katar üzere dost bilinen ülkelerin bile Güney Kıbrıs-İsrail-Yunanistan ekseniyle işbirliği yaparak Türkiye aleyhine durum aldığını söyledi. ABD-İsrail-Yunanistan-Güney Kıbrıs ortasında imzalanan “Doğu Akdeniz Güvenliği Anlaşması” ile Türkiye’nin bölgede hareket alanının daraltıldığını ve milyarlarca dolarlık sismik arama gemisi yatırımlarının boşa çıktığını vurguladı.

İÇ SİYASET VE MEŞRUİYET SORUNU

Dış siyasetteki bu başarısızlıklara ve bölgesel sıkışmışlığa ek olarak iç siyasetteki tansiyonlara de değinen Prof. Baydur, iktidarın toplumla ortasındaki “sosyal sözleşme”nin zedelendiğini ve “toplumsal rıza”nın çöktüğünü savundu. Muteber kamuoyu araştırmalarının halkın değerli bir kısmının değişim istediğini gösterdiğini belirten Baydur, “Bir şeyin yasal olması, onun yasal olduğu manasına gelmez,” dedi. Mevcut durumun hem toplumsal tansiyonu artırdığını hem de ekonomik sıkıntıları derinleştirdiğini tabir eden Baydur, tahlilin “süratle bir erken seçime gidilmesi” olduğunu belirtti. Erken seçimin toplumsal barışı sağlayabileceğini, iktisada nefes aldırabileceğini ve milletlerarası alanda Türkiye’nin imajını tazeleyebileceğini kelamlarına ekledi.

Program, Türkiye’nin içinde bulunduğu karmaşık dış siyaset ve iç siyaset denklemini Prof. Dr. Mithat Baydur’un tahlilleriyle mercek altına aldı.